Son yıllarda akne (sivilce) çeşitlerinin tedavisinde devrim niteliği taşıyan ve piyasaya “Roaccutane”, “Zoretanin”, “Acnegen” ve “Aknetrent” adları ile sunulan sistemik retinoid grubu ilaçlar hakkında çok farklı yorumlar yapılmaktadır. Çoğunlukla hastalar eczanelerde ilacı teslim alırken eczacı tarafından uyarılmakta veya korkutulmaktadırlar. Diğer branşlardan doktor yakınları olan hastalar da buna benzer uyarılara maruz kalabilirler.
Bu tedavilerin gerçek yüzü nedir? Tehlike arz ediyorlar mı? İleriye dönük organlara zarar verirler mi?
Sistemik retinoidler (Aknetrent, Roaccutane, Acnegen ve Zoretanin) aknenin tek köklü ve kalıcı tedavisi olup belirli bir tedavi süresi sonucunda hasta akne sorunundan kalıcı olarak kurtulabilir. Bu ilaç aslında A vitamini türevi olup etkileri ve yan etkileri A vitamininin etkileri ve yan etkileri ile benzerlik göstermektedir. Bu tedavide dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ilacın gebe bayanlarda fetüse geçmesi ve gelişimini etkilemesidir. Bu yüzden bu ilaçlar hamile bayanlarda kullanılması yasaktır. İlaç en fazla 20 gün içinde kandan tamamen kaybolduğundan gebelik düşünen bayanlar ilacı kestikten 1 ay sonra sağlıklı biçimde hamile kalabilirler. Bu tedavi yöntemi kısırlığa sebebiyet vermez. Bu tedavinin ileriye dönük çocuk planlanması ile herhangi bir ilişkisi yoktur.
A vitamini kullanımında görüldüğü gibi bu tedavinin sık görülen yan etkisi kuruluktur. Yüz, dudaklar, eller, burun, gözler ve vücudun diğer bölgeleri bu tedavi sırasında aşırı kuruluğa uğrayabilirler. Kuruluğa karşı alınan önlemler ile bu yan etkiler engellenebilir. Ayrıca ilaç derinin yenilenmesine neden olduğundan cilt yapısının duyarlılığı oldukça artar: cildi mümkün olduğu kadar çevresel faktorlere karşı korumak gerekir. Örn. güneş bu tedavi sırasında vücudun çok hızlı koyulaşmasına ve yanmasına neden olur. Bu yüzden yazın mümkün oldukça güneşe maruz kalınmamalıdır. Yüz için ağda, cımbız, kese gibi sert uygulamalardan sakınılmalıdır.
Tedavinin diğer yan etkilerinden kas ve eklem ağrıları (bel ve sırt ağrıları, topuk ağrısı vs), kandaki yağların seviyesinin artmasından bahsedilebilir.
Özet olarak Roaccutane ve Zoretanin gibi sistemik retinoidlerin bütün yan etkileri tedavi süresine sınırlıdır. Bu ürünler uzman dermatolog kontrolünde alındığında aknenin en sağlıklı tedavileri arasında yer almakta olup hastaya herhangi bir kalıcı hasarın oluşmasına neden olmazlar.