Ürtiker deride gruplar halinde ortaya çıkan soluk kırmızı renkli kabarıklıklardır. Ürtiker bu durum tıbbi adıdır. Her kabarıklık iz bırakmadan birkaç saat içerisinde geriler. Eski alanlar solarken yeni alanlarda kabarıklıklar belirebilir. Ürtiker alanları ufak topluiğne başı büyüklüğünde bir alandan bir yemek tabağı büyüklüğüne kadar değişik boyutlarda olabilir. Birleşerek çok büyük şişlikler haline gelebilir. Ürtiker şişlikleri genellikle kaşıntılıdır ancak yanma veya batma hissi de olabilir.

Kurdeşen veya ürtiker deride küçük kan damarlarından plazmasının dışarı kaçmasıyla oluşur. Bu olay histamin adı verilen bir kimyasalın salınımı sonucu oluşur. Histamin derideki kan damarlarında bulunan mast hücrelerinden salınır. Allerjik reaksiyonlar, yiyeceklerdeki kimyasallar veya ilaçlar histamin salınımı yapabilirler. Yine de bazen ürtikerin nedenini bulmak imkansızdır.

Ürtiker oldukça sıktır. Toplumun %10-20 sinde hayatlarının bir döneminde görülebilir. Pek çok ürtiker atağı birkaç gün veya hafta içinde iyileşir. Nadiren bazı kişilerde ürtiker yıllarca devam edebilir.

Ürtiker göz, dudak veya genital bölgede olursa bu dokularda şiddetli bir ödem yani şişlik yaratabilir. Ürkütücü görünümüne rağmen 24 saat içinde geriler. Yine de eğer solunum güçlüğü veya yutma güçlüğü hissediyorsanız bir acil birime başvurmanız gereklidir.

Akut Ürtiker 

Kısa süren ürtiker çeşididir. En sık nedenleri gıdalar, ilaçlar veya infeksiyonlardır. Bazen böcek ısırıkları ve iç hastalıkları da neden olabilir. Diğer nedenleri basınç, soğuk ve güneş ışığıdır.

Gıdalar: En sık ürtikere neden olan gıdalar fındık, çikolata, balık, domates, yumurta, taze çilek ve süttür. Taze (çiğ) gıdalar pişirilmiş gıdalardan daha fazla ürtikere neden olurlar.Gıda katkı maddeleri ve boyaları da ürtikere yol açabilirler

İlaçlar: Her türlü ilaç ürtiker yapabilir. Bu ilaçların bazıları antibiyotikler, ağrı kesiciler, sakinleştiriciler ve tansiyon ilaçlarıdır. Reçetesiz satılan diyet ilaçları, antasitler, romatizmal ilaçlar, vitaminler, göz-kulak damlaları, kabızlık ilaçları(laksatifler), vajinal ilaçlar veya başka ürünler de ürtikere neden olabilir. Eğer ürtiker geçirirseniz doğru bir değerlendirme için doktorunuzu kullandığınız her türlü ürünü bildirmelisiniz.

İnfeksiyonlar: Pek çok enfeksiyon ürtikere neden olabilir. Çocuklarda özellikle farenjit ve soğuk algınlıkları ürtiker nedeni olabilir.

Kronik ürtiker 

6 haftadan uzun süren ürtikerlere kronik ürtiker denir. Bu ürtikerin nedenini bulmak akut ürtikerden daha zordur. Kronik ürtiker çok daha nadir görülür. Doktorunuz kronik ürtikerin nedenini araştırmak amacıyla size sorular soracak, muayene edecek ve gereken testleri yapacaktır.

Fiziksel ürtiker 

Ürtiker güneş ışığı, sıcak, soğuk, basınç, titreşim ve egzersize bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Güneş ışığına bağlı ürtiker güneşe maruz kalındıktan birkaç dakika içinde çıkar ve bir-iki saat içinde geriler. Soğuk ürtikeri oldukça sıktır buda genellikle soğukla temastan sonra ılık ortama geçildiğinde olur. Eğer soğuk vücudun geniş alanlarını etkilerse fazla histamin salınımı soluk darlığı, kızarıklık, yaygın ürtiker ve bayılmaya neden olabilir.

Dermatografik ürtiker (Dermografizm)

Ürtiker deri çizildikten veya tahriş edildikten sonra ortaya çıkıyorsa dermografizm olarak adlandırılır. Toplumun %5 inde görülmektedir. Bu duruma sahip olan insanlar genelde sağlıklıdırlar. Dermografizm diğer ürtiker türlerine de eşlik edebilir. Daha çok genç kadınlarda ortaya çıkar aylarca devam edebilir.

Tedavi

Ürtikerde en iyi tedavi nedenini bulup ortadan kaldırmaktır. Bu her zaman kolay olmaz ve bazen nedeni bulmak mümkün olmayabilir. Antihistaminik ilaçlar oldukça faydalıdır ve düzenli olarak kullanılması gerekir. Tek bir antihistaminikten her zaman iyi sonuç alınamayabilir. Dermatologlar kombine tedaviler önerebilir. Şiddetli vakalarda adrenalin injeksiyonları veya kortizon tedavileri gerekebilir.